กาแฟ เป็นเครื่องดื่มที่ได้รับความนิยมทั่วโลก ไม่ว่าจะดื่มเพื่อเพิ่มพลังงานในยามเช้า หรือเพื่อพักผ่อนในเวลาว่าง กาแฟได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไทยไปแล้ว อย่างไรก็ตาม แม้จะมีประโยชน์หลายประการที่ได้รับการสนับสนุนจากงานวิจัย แต่การดื่มกาแฟก็มีข้อเสียเช่นกัน หากคุณเป็นคนที่ดื่มกาแฟเป็นประจำ บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักถึงข้อเสียและผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นต่อสุขภาพในระยะยาว มาดูกันว่ากาแฟมีผลอย่างไรบ้างต่อร่างกายของคุณ
คาเฟอีน: เพื่อนหรือศัตรูของคุณ?
หนึ่งในสารสำคัญที่พบในกาแฟคือ คาเฟอีน ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นระบบประสาท คาเฟอีนช่วยเพิ่มความตื่นตัวและลดความง่วง แต่ในขณะเดียวกัน การบริโภคคาเฟอีนมากเกินไปอาจทำให้เกิด ความวิตกกังวล และ การนอนไม่หลับ สำหรับบางคน คาเฟอีนสามารถกระตุ้นให้เกิดอาการเหล่านี้ได้แม้จะดื่มในปริมาณน้อยๆ
งานวิจัยพบว่าคนที่ดื่มกาแฟเกิน 400 มิลลิกรัมต่อวัน หรือประมาณ 4 แก้ว มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากคาเฟอีนมากกว่าคนที่ดื่มในปริมาณน้อยกว่า
ผลกระทบต่อการนอนหลับ
กาแฟอาจทำให้คุณตื่นตัวในช่วงเช้าหรือยามบ่าย แต่ก็อาจทำให้คุณนอนไม่หลับในเวลากลางคืน โดยเฉพาะถ้าดื่มกาแฟในช่วงบ่ายหรือค่ำ คาเฟอีนสามารถคงอยู่ในร่างกายได้นานถึง 6 ชั่วโมง นั่นหมายความว่าถ้าคุณดื่มกาแฟเวลา 4 โมงเย็น คาเฟอีนยังคงอยู่ในระบบของคุณตอน 4 ทุ่ม ซึ่งอาจทำให้คุณนอนหลับได้ยากขึ้น
นอกจากนี้ สำหรับผู้ที่มีปัญหาการนอนหลับอยู่แล้ว การดื่มกาแฟจะทำให้อาการของพวกเขารุนแรงขึ้น
กาแฟกับความดันโลหิต
คาเฟอีนในกาแฟสามารถทำให้ ความดันโลหิต สูงขึ้นชั่วคราว เนื่องจากคาเฟอีนกระตุ้นการทำงานของหัวใจและเส้นเลือด แม้ว่าคนที่ดื่มกาแฟเป็นประจำอาจไม่ได้รับผลกระทบจากความดันโลหิตที่สูงขึ้นมากนัก แต่สำหรับคนที่มีโรคความดันโลหิตสูงอยู่แล้ว ควรระมัดระวังในการดื่มกาแฟ โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่เครียด เพราะความดันโลหิตที่สูงขึ้นอาจทำให้เกิดความเสี่ยงต่อหัวใจและหลอดเลือด
ผลกระทบต่อกระเพาะอาหาร
กาแฟมีผลกระตุ้น การหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการ แสบร้อนกลางอก หรือ กรดไหลย้อน โดยเฉพาะเมื่อดื่มกาแฟในขณะท้องว่าง คาเฟอีนและสารอื่นๆ ในกาแฟสามารถทำให้กระเพาะอาหารหลั่งกรดออกมามากขึ้น ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อคนที่มีปัญหาเรื่องกรดไหลย้อนหรือแผลในกระเพาะ
ในฐานะผู้ที่เคยประสบปัญหาเกี่ยวกับกระเพาะอาหาร การดื่มกาแฟขณะท้องว่างเป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง
เสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุน
คาเฟอีนมีผลต่อการลดการดูดซึมของ แคลเซียม ซึ่งเป็นสารอาหารสำคัญที่ช่วยในการสร้างและรักษาความแข็งแรงของกระดูก การบริโภคกาแฟในปริมาณมาก โดยเฉพาะในกลุ่มผู้หญิงสูงวัย อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิด โรคกระดูกพรุน เนื่องจากการสูญเสียแคลเซียม
งานวิจัยพบว่าผู้ที่ดื่มกาแฟมากกว่า 4 แก้วต่อวันมีโอกาสเกิดโรคกระดูกพรุนมากกว่าผู้ที่ดื่มในปริมาณน้อย
ผลกระทบต่อการตั้งครรภ์
สำหรับ หญิงตั้งครรภ์ การดื่มกาแฟมากเกินไปอาจส่งผลเสียต่อทารกในครรภ์ คาเฟอีนสามารถข้ามผ่านรกและเข้าสู่ร่างกายของทารกได้ ซึ่งทารกไม่สามารถเผาผลาญคาเฟอีนได้เท่ากับผู้ใหญ่ การดื่มกาแฟมากเกินไปอาจทำให้ทารกเจริญเติบโตช้าหรือมีน้ำหนักตัวต่ำกว่าปกติ
แพทย์มักแนะนำให้หญิงตั้งครรภ์จำกัดการบริโภคคาเฟอีนไม่เกิน 200 มิลลิกรัมต่อวัน หรือประมาณ 1 แก้วกาแฟ
การเสพติดกาแฟ: เมื่อร่างกายต้องการมากขึ้นเรื่อยๆ
การดื่มกาแฟเป็นประจำสามารถนำไปสู่ การเสพติดคาเฟอีน ทำให้ร่างกายต้องการคาเฟอีนมากขึ้นเพื่อให้ได้รับผลลัพธ์เช่นเดียวกับครั้งก่อน ผลของการเสพติดนี้อาจทำให้คุณรู้สึกเหนื่อยล้า หรือง่วงเหงาหาวนอนเมื่อไม่ได้ดื่มกาแฟในปริมาณที่เคยดื่ม
การถอนคาเฟอีนยังสามารถทำให้เกิดอาการปวดหัว หงุดหงิด หรือมีอาการทางร่างกายอื่นๆ ได้
ผลกระทบต่อสุขภาพหัวใจ
ถึงแม้การดื่มกาแฟในปริมาณปานกลางจะไม่ทำให้เกิดปัญหาหัวใจสำหรับคนทั่วไป แต่สำหรับคนที่มีปัญหาสุขภาพหัวใจอยู่แล้ว คาเฟอีนในกาแฟอาจทำให้เกิด การเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ หรือทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น
การดื่มกาแฟมากเกินไปในระยะยาวอาจทำให้ความเสี่ยงของโรคหัวใจเพิ่มขึ้น
ผลกระทบต่อวิตามิน B1
คาเฟอีนในกาแฟสามารถขัดขวางการดูดซึมของ วิตามิน B1 ซึ่งเป็นวิตามินที่สำคัญในการรักษาสุขภาพของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ การขาดวิตามิน B1 อาจทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาท เช่น อาการชัก หรืออาการเหนื่อยล้า
เพิ่มแคลอรี่ในกาแฟเย็น
หลายคนชอบดื่มกาแฟในรูปแบบของ กาแฟเย็น ซึ่งมักมีส่วนผสมของนม ครีม และน้ำตาล การดื่มกาแฟในรูปแบบนี้เป็นประจำอาจทำให้คุณได้รับ แคลอรี่มากกว่าที่คุณคิด ส่งผลให้น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นและทำให้เกิดปัญหาสุขภาพอื่นๆ ตามมา เช่น เบาหวาน หรือไขมันสะสมในตับ
การดื่มกาแฟมากเกินไปทำให้ร่างกายขาดน้ำ
คาเฟอีนเป็นสารที่ช่วยกระตุ้น การขับปัสสาวะ ซึ่งทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากขึ้น ถ้าดื่มกาแฟมากเกินไป โดยไม่ดื่มน้ำเพียงพอเพื่อทดแทน อาจทำให้ร่างกายเกิดอาการ ขาดน้ำ โดยเฉพาะในวันที่อากาศร้อน การขาดน้ำจะส่งผลต่อการทำงานของอวัยวะต่างๆ และทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย
ผลกระทบต่อการดูดซึมสารอาหาร
คาเฟอีนในกาแฟมีผลกระทบต่อการดูดซึมของ แร่ธาตุหลายชนิด เช่น แคลเซียม สังกะสี และเหล็ก ถ้าคุณดื่มกาแฟในขณะท้องว่าง หรือดื่มกาแฟร่วมกับอาหารที่มีแร่ธาตุเหล่านี้ จะทำให้ร่างกายดูดซึมแร่ธาตุได้ลดลง ซึ่งอาจส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาว
ผลกระทบต่อระบบประสาท
ถึงแม้คาเฟอีนจะช่วยกระตุ้นระบบประสาทในระยะสั้น แต่การดื่มกาแฟมากเกินไปในระยะยาวอาจทำให้ระบบประสาททำงานผิดปกติ เช่น เกิดความวิตกกังวล หรือ อาการหงุดหงิด บางคนอาจพบว่าเมื่อดื่มกาแฟในปริมาณมากๆ จะทำให้เกิดอาการตื่นเต้นหรือใจสั่น
ผลกระทบต่อฟัน
แม้ว่ากาแฟจะไม่มีน้ำตาล แต่ กรดในกาแฟ สามารถทำให้ฟันสึกกร่อนและทำให้ฟันเหลืองได้ การดื่มกาแฟเป็นประจำโดยไม่ดูแลสุขภาพฟันอย่างเหมาะสมอาจทำให้ฟันเสียหายและต้องได้รับการรักษา
ในฐานะคนที่รักการดื่มกาแฟ ผมเข้าใจดีว่ากาแฟเป็นเครื่องดื่มที่หลายคนไม่สามารถขาดได้ แต่จากประสบการณ์และการศึกษามากมาย ข้อเสียของการดื่มกาแฟในปริมาณมากไม่ควรถูกมองข้าม ถ้าเราดื่มกาแฟอย่างมีสติและรู้จักควบคุมปริมาณ เราสามารถเพลิดเพลินกับกาแฟโดยไม่ต้องกังวลถึงผลกระทบต่อสุขภาพมากเกินไป